Η διέξοδος της Αθήνας στη θάλασσα

Η πρόταση της Ελένης Πορτάλιου για το Ελληνικό

Ο χώρος του πρώην Αεροδρομίου Ελληνικού, εμβαδού 6.264 στρεμ. (5.287στρεμ. αεροδρομίου και 977 στρεμ. παραλίας), με 480 κτίρια, από τα οποία 241 (74,6 % της υπάρχουσας δόμησης) μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν σε αθλητικές/ πολιτιστικές/κοινωνικές χρήσεις, προσφέρει τη δυνατότητα ενός σημαντικού, φτηνού, οικολογικού και αναπτυξιακού έργου για όλη την Αττική.

ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ 

·      Μεγάλη οικολογική αξία που προσμετρά θετικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της ρύπανσης στην Αττική

Οι ελεύθεροι χώροι (πάνω από 50 στρεμ. με πράσινο, αδόμητες εκτάσεις, ορισμένες κτιριακές εγκαταστάσεις) είναι σήμερα 3,84 τ.μ./κάτοικο, αφού για τις ολυμπιακές χρήσεις εξαντλήθηκαν 1,23 τ.μ./κάτοικο. Εξ αυτών μόλις 2,15 τ.μ./κάτοικο είναι αμιγώς πράσινο. Το αεροδρόμιο του Ελληνικού μπορεί να προσθέσει 1,98 τ.μ. ελεύθερων και κυρίως πράσινων χώρων ανά κάτοικο του λεκανοπεδίου. Επίσης, η παράκτια ζώνη 3 χλμ. μπορεί να αποδοθεί ως δημόσια πλαζ, που ανοίγει το Μητροπολιτικό Πάρκο στη θάλασσα.

Η παραλιακή ζώνη του Σαρωνικού είναι ήδη κορεσμένη οικιστικά και οι προσβάσεις των εκατομμυρίων κατοίκων του λεκανοπεδίου στη θάλασσα πολύ περιορισμένες.

Ας φανταστούμε τι θα συμβεί εάν στην έκταση του πρώην Αεροδρομίου Ελληνικού εφαρμοστούν τα σχέδια που προωθεί η κυβέρνηση με το Κατάρ, εν αγνοία οποιουδήποτε αρμόδιου φορέα. Θα εγκατασταθεί εκεί μια νέα πόλη με κτίρια γραφείων, malls, ξενοδοχεία, καζίνο, υπερμεγέθεις πόλους μαζικής αναψυχής και όλα τα υπουργεία, δηλαδή με λειτουργίες που θα δημιουργήσουν κυκλοφοριακή συμφόρηση. Πρόκειται για μια ωρολογιακή βόμβα περιβαλλοντικής καταστροφής για τους παραλιακούς δήμους, την παραλιακή ζώνη του Σαρωνικού και το σύνολο της Αττικής. Η έκταση του Ελληνικού θα παραχωρηθεί για δεκάδες χρόνια, στην ουσία θα πωληθεί και το ελληνικό κράτος δεν θα έχει αρμοδιότητα στη διαχείρισή της.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι η άποψη περί πώλησης και εμπορικής αξιοποίησης μέρους της έκτασης του Μητροπολιτικού Πάρκου ώστε ν’ αγοραστούν μικρότερες εκτάσεις γης σε κορεσμένες περιοχές, δεν είναι περιβαλλοντικά ορθή γιατί μόνο μια μεγάλη έκταση λειτουργεί δραστικά απέναντι στην οικολογική κρίση και την κλιματική αλλαγή. Εξ άλλου, υπάρχουν φτηνές λύσεις, με μαζικές φυτεύσεις στον αστικό ιστό, που απαντούν στην ανάγκη αύξησης του τοπικού πράσινου. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση δεν συζητά με το Κατάρ αυτή την εκδοχή.

·      Σημαντική αναπτυξιακή συμβολή στη σημερινή περίοδο ύφεσης, με παραγόμενη αξία που θα διανεμηθεί σε πλήθος μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, οι οποίες προσφέρουν αντίστοιχες θέσεις εργασίας.

Το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού αποτελεί ισχυρό πόλο έλξης για τους χιλιάδες επισκέπτες της Αθήνας, που συνιστά, λόγω της αρχαιολογικής της σημασίας, σημαντικό τουριστικό προορισμό. Η ευρύτερη περιοχή του Σαρωνικού διαθέτει αξιόλογες, σύγχρονες ξενοδοχειακές υποδομές, η λειτουργία των οποίων μπορεί να πολλαπλασιαστεί με αύξηση της παραμονής των επισκεπτών, αν οι ακτές αναπλαστούν και γίνουν περισσότερο προσβάσιμες. Το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού αποτελεί ένα πράσινο και θαλάσσιο, αθλητικό και πολιτιστικό κέντρο Αττικής εμβέλειας, που στηρίζει αυτή την προοπτική. Δημιουργεί πραγματική πράσινη ανάπτυξη υπέρ των επιχειρήσεων τουρισμού και συγκροτεί, μαζί με τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μνημεία και τα νησιά του Αργοσαρωνικού, ένα δίκτυο περιβαλλοντικά και πολιτιστικά αναβαθμισμένων υπηρεσιών  διακοπών.

Αντίθετα, η εκχώρηση του Ελληνικού στο Κατάρ με αποικιοκρατικούς όρους και εν κρυπτώ διαδικασίες  fast track, ευνοεί μόνο τους εμίρηδες μεγαλοεπιχειρηματίες εκποιώντας δημόσια γη και θάλασσα και καταστρέφοντας το φυσικό και οικιστικό περιβάλλον. Όχι μόνο δεν θα ωφεληθούν οι μικρές παραγωγικές και εμπορικές μονάδες και οι εργαζόμενοι αλλά, αντίθετα, θα συμπιεστούν ακόμη περισσότερο οι υπάρχουσες τοπικές αγορές και οι μικρές επιχειρήσεις.  

·      Διατήρηση της δημόσιας κτίσης, αναβάθμιση της ποιότητας ζωής. Διέξοδος στη θάλασσα και ψυχαγωγία για τις εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους της Αττικής.

Η ύπαρξη του τραμ, η επέκταση του μετρό και η δημιουργία ποδηλατικού δικτύου επιτρέπουν την εύκολη και οικολογικά αποδεκτή πρόσβαση των Αθηναίων στο Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού και στις γύρω ακτές, εφ’ όσον αυτές απελευθερωθούν από τα παράνομα κτίσματα. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό έργο για τον λαό της Αττικής, που δεν επιβαρύνει το περιβάλλον, αντίθετα θ’ αναβαθμίζει  την καθημερινή ζωή, ιδιαίτερα τους θερμούς μήνες.

ΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΦΤΗΝΟ ΕΡΓΟ  

Το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού είναι ένα έργο πολύ χαμηλού κόστους. Πρόσφατα Διεθνή Παραδείγματα το επιβεβαιώνουν.

Οι τιμές σε έργα πρασίνου και αστικών διαμορφώσεων, εκθεσιακών περίπτερων και αναπλάσεων για το πρώην Tempelhof Airport του Βερολίνου ανέρχεται σε 16.000 €/στρέμμα (συνολικός προϋπολογισμός 60.000.000 € για 3.800 στρέμματα) ενώ οι αντίστοιχες πολύ πιο ήπιες επεμβάσεις στο Maurice Rose Airfield της Φρανκφούρτης, οι οποίες τιμήθηκαν με το Βραβείο Αρχιτεκτονικής Τοπίου της Γερμανίας το 2005, κόστισαν 4.500 €/στρέμμα. Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων εκτιμά σε 8.300 € / στρεμ.  τη φύτευση με υψηλά δένδρα και θάμνους.

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το Μητροπολιτικό Πάρκο θα δημιουργηθεί σε βάθος χρόνου και πάνω στην αρχή : αφήνουμε τη φύση να επενεργήσει. Σύμφωνα με την ερευνητική πρόταση του ΕΑΠ, ΕΜΠ, στην πρώτη φάση θα αποδοθούν σε δημόσια χρήση πάρκου το νότιο τμήμα  1.705 στρεμ., ο Ολυμπιακός Πόλος  1.801 στρεμ. και σταδιακά τα υπόλοιπα μέχρι τα 5.287 στρεμ., που σημαίνει όχι άμεση εκταμίευση  του συνολικού απαιτούμενου ποσού, το οποίο μπορεί να κυμαίνεται από 25 – 100 εκατ. ευρώ ανάλογα με οικονομικότερες ή λιγότερο οικονομικές λύσεις. Σε κάθε περίπτωση ένα ποσό εκκίνησης 50 εκατ. ευρώ επαρκεί. Όσον αφορά το λειτουργικό κόστος, αυτό σαφώς συνδέεται με τον βαθμό ηπιότητας των εγκαταστάσεων και σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα μπορεί να περιοριστεί σε 5 – 10 εκατ. ευρώ  κατ’ έτος.

Πρέπει να επισημανθεί ότι οι σημερινές κτιριακές εγκαταστάσεις αποτελούν ένα σημαντικό και προσοδοφόρο κτιριακό απόθεμα, που μπορεί να παραλάβει δημόσιες και δημοτικές, αθλητικές/πολιτιστικές/κοινωνικές χρήσεις αλλά και ένα τμήμα του να δοθεί για ενοικίαση σε ιδιώτες, σύμφωνα με τις επιτρεπόμενες χρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού μπορεί ν’ αυτοχρηματοδοτείται ως προς το λειτουργικό του κόστος.

Το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού αποτελεί ζωτική ανάγκη των κατοίκων της Αττικής. Η δημιουργία του σημαίνει πολλαπλά οφέλη για το κοινωνικό σύνολο, αντίθετα τα σχέδια κυβέρνησης – Κατάρ είναι περιβαλλοντικά, αναπτυξιακά και κοινωνικά επιζήμια. Στο Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού εκφράζονται ανάγλυφα δύο επιλογές. Από τη μια, είναι η εκποίηση του δημόσιου πλούτου, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η αφαίρεση ζωτικού παραγωγικού χώρου  για τους πολλούς και η ιδιωτικοποίηση δημόσιων αγαθών. Από την άλλη, υπάρχει η επιλογή της πράσινης ανάπτυξης, που συμβαδίζει με την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής εκατομμυρίων κατοίκων της Αττικής.

Η υπεράσπιση της δεύτερης αυτής επιλογής είναι υπόθεση ενός Παναττικού Μετώπου που θα συνθέτει τα κινήματα  για την πόλη και το περιβάλλον, με τους εργασιακούς και επιστημονικούς φορείς και την τοπική αυτοδιοίκηση.