Η ιστορία της πλάκας

 του Θανάση Σκρουμπέλου

Λίγο πριν την Χούντα ο πελεκάνος Ηλίας  Μαύρος [ο επιλεγόμενος και Αράπης ή Νταής ή Ηλίας Οπλα] πελέκησε σε μια πλάκα μάρμαρο την μορφή του Σοφοκλή κι από κάτω χάραξε την χρονολογία γέννησης και θανάτου του στον Κολωνό και τα ονόματα των επτά, που διασώθηκαν, από τις εκατόν είκοσι τρεις τραγωδίες αυτού του μέγιστου των τραγωδών ποιητή. Νέοι τότε είχαμε φτιάξει  μια άτυπη λέσχη πολιτισμού και ιστορίας για να καλύψουμε το ηχηρό κενό του κράτους και του υπουργείου που ούτε μια πινακίδα δεν είχαν τοποθετήσει ,ούτε για τον Ίππιο Κολωνό, ούτε για τον Σοφοκλή, ούτε για την Ακαδημία του Πλάτωνα. Κι έτσι μικροί που  παίζαμε μπάλα δίπλα στις σαρκοφάγους και τα κολωνάκια με τις επιγραφές δεν ξέραμε τι ήταν και τι ιστορία κουβαλούσαν και  τις ονομάζαμε γενικώς «στα αρχαία».

Ήταν ένα ασφυκτικά τρομαγμένο κράτος των δικών τους παιδιών τότε και ότι κινούνταν εκτός του κάδρου των γνώσεων που ήθελε να ελέγχει το θεωρούσε «κομουνιστικό» και το καταδίωκε. Ακόμη και την τοποθέτηση μιας πλάκας που θα αναφερόταν στον Σοφοκλή.

Αρχές Απριλίου του 1967 θα ήταν που είχαμε συνεδρίαση στο καθαριστήριο του Πάκη του Κουρή[ το κυνήγι ήταν άγριο, ήταν σκληρός ο εμφύλιος στον Κολωνό το ίδιο και ο απόηχός του]και επιλεγόταν πάντα  διαφορετικό μέρος για την κάθε συνεδρίαση .Ήρθαν ο Μπόης με τον Ηλία και μας φέραν την πελεκημένη με την μορφή του Σοφοκλή μαρμάρινη πλάκα και συμφωνήσαμε να την τσιμεντάρουμε κρυφά ,κάποιο βράδυ προς το τέλος του Απρίλη, σε ένα λείο βραχάκι, που  πιτσιρίκια κάναμε τσουλήθρα, κάτω από τα δύο μνημεία του Σαρλ Λενορμάν και του Καρλ Οτφριδ Μύλλερ. Την μαρμάρινη πλάκα μέχρι να τοποθετηθεί ανέλαβα εγώ να την κρύψω σπίτι μου.

21 Απριλίου έσκασε η Χούντα κι εμείς, άλλος  πέρασε στην παρανομία στον Αντιδικτατορικο Αγώνα, άλλος έφυγε για το εξωτερικό κι άλλος έκατσε στα αυγά του. Η μάνα μου τρόμαξε κι έκρυψε την πλάκα σε μια μεγάλη παλιά βαλίτσα με ρούχα απ την Αμερική που στέλναν τα αδέλφια του πατέρα μου. Όταν έπεσε η χούντα την βαλίτσα την κληρονόμησε η αδελφή μου και  σε όποια μετακόμιση έκανε την κουβαλούσε , με την πλάκα μέσα της. Μέχρι Μαιάμι ταξίδεψε η πλάκα κι όταν πέσαν τα Δίδυμα ήταν στη Νεα Υόρκη

Τελικά η αδελφή μου συνταξιοδοτήθηκε και επέστρεψε  στο σπίτι στον Κολωνό. Πριν όμως έστειλε τα πράγματά της με κοντέινερ και τα παρέλαβα εγώ. Μαζί με τις οικοσκευές να και η παλιά βαλίτσα με την πλάκα μέσα. Ήδη φίλοι παλιοί και νέοι είχαμε μαζευτεί για να κάνουμε κάτι για την γειτονιά  κι η πλάκα  ήρθε σαν ένας χαμένος κρίκος απ το παρελθόν να μας συνδέσει με τις νεανικές αναζητήσεις.  Έτσι ένα απόγευμα-όχι κρυφά αυτή τη φορά- την μεταφέραμε να την εντοιχίσουμε στο θέατρο του Λόφου που κάποιος πονηρός δημοτικός πολιτευτής, είχε πείσει όλο το Δ.Σ του Δήμου Αθηναίων, το θέατρο στην γενέτειρα του Σοφοκλή στο άλσος που τόσο έχει υμνήσει να ονομαστεί «Θέατρο Κολωνού Γκιωνάκη- Κωνσταντάρα» [εξαίρετοι ηθοποιοί, αλλά αυτό είναι άσκηση λήθης για μας του Κολωνιώτες κύριε δήμαρχε των Αθηναίων, πολιτιστικό καψόνι]. Έτσι ή δημοτική υπάλληλος του Θεάτρου τρομαγμένη που θα αποδίδαμε με την πλάκα το θέατρο στον Σοφοκλή [που να ξέρει η γυναίκα , κανάν μαχαιροβγάλτη Κολωνιώτη θα τον νόμισε] κάλεσε το εκατό να ‘ρθει να μας μαζέψει. Μαζευτήκαμε μόνοι μας κι είπαμε πάμε κατά το πρωτόκολλο της εξουσίας που τώρα είναι και δημοκρατική. Γίναν οι γνωστές αιτήσεις και εξωδίκως   μάθαμε πως πέρασε παμψηφεί και ο εντοιχισμός και η μετονομασία, άλλα δυό χρόνια τώρα επισήμως με χαρτί και τζίφρα τίποτα, αναμένουμε. Έτσι ένα βράδυ είδα στον ύπνο μου τον Νταή που την είχε πελεκήσει «ρε συ δεν αλλάζουν αυτοί, τα χαρτιά είναι χαρτιά, πάρτε εσείς την ιστορία της γειτονιάς στα χέρια σας κι αυτοί  ιδιώτες θέλουν όχι πολίτες » εισχώρησε και το φάντασμα του Μπόη στην κουβέντα.

Πρωί σηκώθηκα και κολλήσαμε με κόλλα και βίδες την πλάκα στο λείο βραχάκι που είχαμε διαλέξει παλιά προχουντικά. Το αναρτήσαμε και στο Facebook ΛΟΦΟΣ ΚΟΛΩΝΟΥ κι έγινε χαμός. Σε εικοσιτέσσερις ώρες δέκα χιλιάδες επισκέψεις και χιλιαδιακόσια μπράβο. Χαρήκαμε. Να που τα μικρά κινήματα πολιτισμού στη γειτονιά ανοίγουν ξανά τον δρόμο. Κι εκεί που σχεδιάζαμε κι άλλες τέτοιες δράσεις μνήμης ενάντια στις ασκήσεις λήθης , μπαμ σκάει και  το μέχρι τοτε αόρατο ιερατείο, απο τα σκληρά του πολιτισμού, αυτό ντε που θεωρεί την ιστορία ιδιοκτησία του και τον Λόφο  βαρονία του  . Ο Λόφος είχαν χορταριάσει τα δυό μνημεία, μεριμνήσαμε και καθαρίστηκαν, είχε αγέλη άγριων σκυλιών φροντίσαμε τα πήραν, είχε γίνει τραμπολίνο ουσιών εξαρτημένων παιδιών το καθαρίσαμε και αυτό . Εκατό χρόνια μαρτυριών[είμαι 71 χρονών βάλε και τον πατέρα μου και τον παππού μου] το ιερατείο απόν. Ούτε μια πινακίδα να βάλει για τον Ίππιο Κολωνό, για την Αγία Ελεούσα-Ευμενίδες, για τον Σοφοκλή και τον Οιδίποδα. Ούτε ένα φυλλάδιο να μοιράσουν στα σχολεία στους δασκάλους να γίνει οικείος πνευματικά στα παιδιά και να τον σέβονται τον Λόφο. Ούτε μια μικρή επιγραφή πως τον ανεβαίναν  ο Μέτων, ο Πλατων να μελετήσουν τα άστρα. Με το που είδαν όμως το σουξέ στο Facebook , τσουπ στο σύρμα «Ξηλώστε την πλάκα , κάντε μας αίτηση  και την ξανaτοποθετείτε» .Φίλος της παρέας , δικηγόρος μας είπε δεν είναι τίποτα , τυπικό ειναι το θέμα. Τυπική ήταν και η δηλωσούλα στο οικείο τμήμα κάποτε. Όμως σε αυτό το τυπικό παιζόταν το αν θα άφηνες τα ιερατεία να ελέγχουν τη ζωή σου και την σκέψη σου . Ο υπουργός πολιτισμού  Νίκος Ξυδάκης από τα γραπτά του φαίνεται να θέλει την γνώση και την ιστορία ανοιχτή προς τον κόσμο. Από τα γραπτά του μοιάζει να θέλει να σπάσει τέτοια κλειστά και ιεροεξεταστικά κόλπα και τον κόσμο πολίτη κι όχι ιδιώτη. Κι εμείς μαζί του, όχι όμως να σπάσει και η πλάκα. Η πλάκα έιναι εκεί, το ιερατείο απέναντι, θάχει πλάκα να επιχειρήσει να  την σπάσει, θα μας βρει μπροστά του , όλη τη γειτονιά . Είναι η πρώτη πλάκα που μπαίνει εδώ και αιώνες στον Κολωνό . Είναι μια πράξη αξιοπρέπειας , αυτοσεβασμού και μνήμης που δεν χρειάζεται αίτηση και πρωτόκολλο.         Θ.Σ

Σημείωση: Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην "Εφημερίδα των Συντακτών" στις 11 Ιουλίου 2015.