Νίκος Πλουμπίδης. Μια τραγωδία με τα μάτια της γειτονιάς...

ΑΡΧΕΙΟ Τάκη Ψαράκη

Η 25η Νοεμβρίου του 1952,μια ανάσα χρόνος από τον εμφύλιο, που τόσο  έντονα έζησε η συνοικία, είχε ήδη ξεκινήσει και έμελλε να μείνει αξέχαστο , να μείνει στην ιστορία, στην οδό Πρεβέζης του Κολωνού, στην πάνω γειτονιά, με τα χαμηλά σπίτια και τις μεγάλες αυλές, στα πόδια του Ιππείου Κολωνού, και λίγο πριν το ένωμα με την Ιωαννίνων.   Τίποτα δεν έδειχνε πως τις επόμενες ημέρες η γειτονιά θα ήταν πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες, δίπλα ακριβώς από τα δημοσιεύματα , που ενημέρωναν τον λαό της Αθήνας και του Πειραιά για την μεγαλειώδη  και ενθουσιώδη  υποδοχή που ετοίμαζε  στον  αγαπημένο Εθνάρχη και φίλο πρόεδρο της Τουρκίας Τζελάλ Μπαγιάρ, ένας άλλος εθνάρχης, ο δικός μας, ο στρατηγός  Αλέξανδρος Παπάγος.

ΑΡΧΕΙΟ Τάκη Ψαράκη

Στην γειτονιά του Κολωνού, ζούσαν απλοί άνθρωποι με κρυφά ή φανερά πάθη, με συμπεριφορές άλλοτε γλυκές , άλλοτε βίαιες αλλά με παραδείγματα αυτοθυσίας, Κολωνιώτες που δεν δίστασαν να αφιερώσουν την ζωή τους για ιδανικά που τα κουβαλούσαν από τους προγόνους τους. Η ζωή είχε νόημα ,όταν ζούσαν ελεύθεροι, ειρηνικά σε μια ανεξάρτητη και Δημοκρατική χώρα. Πολλοί την έχασαν, πολλοί προδόθηκαν, οι μνήμες όμως δεν σβήστηκαν.

Στην οδό Πρεβέζης 14 και Αρυμάνθου,της συνοικίας του Κολωνού,την μικρή Μόσχα της Αθήνας , όπως την αποκαλούσε ο πατέρας μου, ανακαλύφθηκε από την ασφάλεια , το τελευταίο κρησφύγετο ενός αγνού αγωνιστή, του Νίκου του Πλουμπίδη, ενός ανθρώπου που στις μνήμες πολλών θα μείνει ,από το σπάνιο πολιτικό του  θάρρος, το  εξαιρετικό του ήθος, την  αυταπάρνηση με την οποία αντιμετώπισε τις βαριές κατηγορίες που εκτόξευσαν εναντίον του ,τόσο οι σύντροφοι του ,αλλά και το μεταεμφυλιακό καθεστώς  αντίδραση εκείνης της σκοτεινής εποχής, που εννοούσε να κρατά  από το 1947 στην παρανομία αυτούς που έδωσαν την ψυχή τους και πάλεψαν ενάντια στους Ναζί κατακτητές.

Αυτός ήταν ο Νίκος Πλουμπίδης, κόκκινος  δάσκαλός ,ο εύψυχος Πλουμπίδης όπως ήταν γνωστός στο πανελλήνιο και στο εξωτερικό , όπως τον αποκαλούσε και ο Διευθυντής της Αστυνομίας Πόλεων παρά το Υπουργείο Εσωτερικών ,Πανόπουλος.

Τον συνέλαβαν σε  σπίτι όπου οι ένοικοι ,με αυτοθυσία προσέφεραν στον κυνηγημένο παράνομο, αθόρυβα την βοήθεια τους.

ΑΡΧΕΙΟ Τάκη Ψαράκη

Έγινε μεγάλος ντόρος. Βούιξε ο τόπος, η γειτονιά περικυκλώθηκε από ασφαλίτες με πολιτική περιβολή, ζητούσαν ταυτότητες και εξηγήσεις. Τα παράθυρα κλειστά ,αλλά οι ανάσες από μέσα, παρακολουθούσαν , και αφού δεν σε έβλεπαν , δεν μπορούσαν να σε κατηγορήσουν για κατασκοπεία , με τον αναγκαστικό Μεταξικό νόμο 375 του 1936, σύμφωνα με τον οποίο, ακόμα και σε ειρηνική περίοδο, μπορεί να καταδικαστεί κάποιος από στρατοδικείο ακόμα και σε θάνατο, για τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Το πρόσχημα της κατασκοπείας ήταν πολύ εύκολο να το φορέσεις και να μείνει ένα με το σώμα σου, με την ύπαρξη σου, ακόμα και μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Ειρηνική περίοδος κάθε άλλο παρά ήταν. Αλλά αυτούς που ενδιέφερε , ευρίσκοντο μακριά σε εξορίες και μακριά από την πατρίδα.

Η γειτονιά μάθαινε τα νέα από τα δημοσιεύματα. Οι περισσότεροι έλεγαν πως δεν γνώριζαν την δράση του. Οκτώ χρόνια τον έψαχνε η Ασφάλεια, σε όλες τις γειτονιές της Αθήνας, στην Καλλιθέα, στο Παλαιό Φάληρο, στη Γλυφάδα με ανιχνευτές που συλλάμβαναν σήματα παράνομων ασυρμάτων, μηχανήματα χαρισμένα από τους  υποστηρικτές της κυβέρνησης, των Αμερικάνων .

Οι εφημερίδες με τεράστιους τίτλους, μοίραζαν συγχαρητήρια στην Γενική Ασφάλεια Αθηνών για την κολοσσιαία επιτυχία του επί οκτώ ετών καταζητούμενου αρχικομμουνιστή Νικολάου Πλουμπίδη, μέλους της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ και αρχηγού του εδώ εργαζομένου κλιμακίου του. Συγχαρητήρια στην ηγεσία για την έμπνευση  και καθοδήγηση των υπουργού εσωτερικών

Λυκουρέζου, του Πανόπουλου, Τσαούση, Ρακιντζή,Κροντήρη, Αγγελόπουλου ,και φυσικά στο τοπικό ΙΕ΄ που φωτίστηκε και αυτό από την δόξα και πήρε τα επάνω του.

Έγραφαν με λεπτομέρεια για την ζωή του  παράνομου στελέχους του ΚΚΕ με το συνθηματικό νούμερο 38.Έτσι έμαθαν για τον Νίκο τον Πλουμπίδη και όσοι δεν τον γνώριζαν. Μαζί του συνέλαβαν και τις  δύο γυναίκες που τον έκρυβαν.

 Στην μία , στην Ειρήνη Χ, ανήκε το σπίτι , τέως υπάλληλος του Γ.Ε.Σ και οι κάτοικοι της οδού Πρεβέζης ,έπεσαν από τα σύννεφα ,αφού ποτέ δεν είχε κρύψει τα φρονήματα της. Οικογένεια  Υπερήφανων Εθνικοφρόνων.

 Η άλλη , η Νότα  Δ.στην ανάκριση, έπεσε σε αντιφάσεις και δεν έπεισε στον Πανόπουλο.

Τον καταζητούμενο  τον σύστησε ως συγγενή, άρρωστο και σε προχωρημένο στάδιο φυματίωσης ,δεν ήθελε να βλέπει κανέναν, κλεισμένος στο ένα από τα τρία δωμάτια του σπιτιού της Ειρήνης Χ.

Ο μυστηριώδης  ήταν ο Νίκος Πλουμπίδης που γεννήθηκε στα Λαγκάδια Γορτυνίας την Πρωτοχρονιά του 1903. Σπούδασε στο Διδασκαλείο Πύργου Ηλείας και διορίστηκε δάσκαλος στην Βούρμπα (Μηλέα) Ελασσόνας το 1924. Παρέμεινε  στην εκπαίδευση έως το 1929, οπότε και απολύθηκε λόγω της ένταξης του και της δράσης του στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, από το 1925.Εξορίστηκε στον Άγιο Ευστράτιο το 1939, στην Φολέγανδρο το 1941, όπου και αρρώστησε  από φυματίωση ,αρρώστια σε προχωρημένο στάδιο.

Από τις φυλακές των φυματικών στην Σωτηρία βρέθηκε στην Τρίπολη, δραπέτευσε το 1942, και από τότε τον έψαχναν για να διακόψουν την παράνομη δράση του αφού είχε αναλάβει  ως ο σπουδαιότερος παράγοντας του ΚΚΕ στην Ελλάδα, παραμένοντας με αυτόν τον τίτλο μέχρι της απελευθέρωσης από τον Ναζιστικό  ζυγό.  

Η δίκη του στο στρατοδικείο της Αθήνας θα αρχίσει στις 24 Ιουλίου 1953.Μαζί του θα δικαστούν και η Ειρήνη Χ. καθώς επίσης μαζί του δίκαζαν ερήμην και τους Ν. Ζαχαριάδη, Γ. Ιωαννίδη, Β. Μπαρτζιώτα. και θα καταδικασθεί δύο φορές σε θάνατο, για Εσχάτη προδοσία.

Ο Νίκος Πλουμπίδης δεν λύγισε ποτέ και δεν απαρνήθηκε το κόμμα του ,ούτε και την ηγεσία που τον πλήγωσε, και δεν την κατηγόρησε ποτέ.

 Η εντιμότητά του ,ο άδολος και αγνός χαρακτήρας του αλλά και η αφοσίωσή του στο κόμμα, θα μείνει στην ιστορία με τη φράση του:Τιμή μου η τιμή του κόμματος. Θα εκτελεστεί  στις 14 Αυγούστου 1954,στο Δαφνί, φωνάζοντας “ Ζήτω η Ελλάς “ και τραγουδώντας  τη «Διεθνή»

Ο Νίκος Πλουμπίδης, είναι η κορυφαία περίπτωση τραγικού ήρωα, που βρέθηκε έστω και για λίγο στην γενέτειρα του Σοφοκλή. Ίσως ως άλλος Οιδίποδας περιμένει έναν νέο Σοφοκλή για να τιμήσει την αξιοπρέπεια που τον φώτιζε μέχρι το τέλος.

Γεωργία  Π. Ξάνθη.