«Έγκλημα, τιμωρία, λεφτά, δολοφονία συνταξιούχου"

Για λίγες ακόμη παραστάσεις , συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά για περιορισμένες παραστάσεις, το έργο με τίτλο «Έγκλημα, τιμωρία, λεφτά, δολοφονία συνταξιούχου» του Σουηδού συγγραφέα Ματίας Άντερσον σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη από την ομάδα ΝΑΜΑ, στην Κεντρική Σκηνή του θεάτρου Επί Κολωνώ.


 
1. Μερικά λόγια για το έργο, σύμφωνα με το δελτίο Τύπου:

Τι σημαίνει έγκλημα; Μπορεί να υπάρξει δικαιολογημένη βία; Ποιος έχει την ικανότητα και κυρίως το δικαίωμα να το κρίνει αυτό; Ο Ματίας Άντερσον κινείται γύρω απ’ τα ερωτήματα που απασχόλησαν και τον Ντοστογιέφσκι πριν περίπου 150 χρόνια. “Γεννάει τάχα η αρρώστια το έγκλημα, ή το ίδιο το έγκλημα από τη φύση του, συνοδεύεται πάντα από κάτι που μοιάζει με αρρώστια;” αναρωτιέται ο Ρασκόλνικοφ στο Έγκλημα και Τιμωρία. Θα μπορούσαμε άραγε να εκλάβουμε την ανθρώπινη εξαθλίωση, την φτώχεια ή τη νοσούσα κοινωνία εν γένει, ως τέτοια αρρώστια;
Ο κεντρικός ήρωας του έργου του Άντερσον, ένας επίδοξος συγγραφέας, εμπνεόμενος από το Έγκλημα και Τιμωρία, αποπειράται ενώπιον ενός ακροατηρίου, να ολοκληρώσει ένα πολλά υποσχόμενο έργο, που φιλοδοξεί να σχολιάσει σημερινές  κοινωνικές καταστάσεις. Η απειρία του εν λόγω αφηγητή – συγγραφέα θα οδηγούσε το έργο σε μια επιφανειακή προσέγγιση, αν οι στερεοτυπικοί κοινωνικοί χαρακτήρες του, που ζωντανεύουν μέσα από τις σκέψεις του, δεν αυτονομούνταν φέρνοντάς τον σε αμηχανία και δεν ζωντάνευαν με χιούμορ τη δική τους αληθινή εκδοχή.
Ο Άντερσον με αυτόν τον ευρηματικό τρόπο θέτει ξανά τα παραπάνω ερωτήματα σε ένα σύγχρονο πλαίσιο, για να σχολιάσει με ανατρεπτικό χιούμορ προβλήματα της σημερινής κοινωνικής πραγματικότητας.
Η Ομάδα Νάμα μετά το «Ροτβάιλερ» καταπιάνεται και πάλι με ένα έργο που εστιάζει σε σύγχρονα κοινωνικά θέματα που κινείται όμως αυτή τη φορά με χιούμορ, στα όρια μεταξύ ρεαλισμού και μαύρης κωμωδίας.

2. Σημείωμα σκηνοθέτη από το πρόγραμμα της παράστασης
Και η αλήθεια και το πρέπον δύσκολα προσδιορίζονται. Μόνο μεγάλοι στοχαστές καταφέρνουν αραιά και που να κάνουν βήματα σε σωστή κατεύθυνση, δίνοντας ώθηση για ανακαλύψεις, νέες προσεγγίσεις ή κοινωνικές εξελίξεις. Συνήθως το λάθος στις απαντήσεις που δίνονται έχει τις ρίζες του στο ίδιο το ερώτημα όπως έχει τεθεί. Γι’ αυτό και η μεγαλύτερη προσφορά μεγάλων διανοητών και καλλιτεχνών, όπως ο Ντοστογιέφσκι εν προκειμένω, είναι ότι έθεσαν ουσιώδη ερωτήματα με τρόπο που είτε μέσα από κοινωνικές διεργασίες κατόπιν, είτε με τη συνέχιση του έργου τους από άλλους διανοητές, να προσεγγίζεται συνεχώς η αλήθεια με νέα συμπεράσματα και να επαναπροσδιορίζονται οι αξίες.
Στο σύγχρονο κόσμο ο προβληματισμός γύρω από τη χρήση βίας καθώς και τις προϋποθέσεις που θα τη δικαιολογούσαν δεν έχει μονοσήμαντη απάντηση: ένας αμυντικός πόλεμος ή ένας πόλεμος για την επιβολή διεθνών κανόνων δικαίου, η ποινή του θανάτου και εν γένει η χρήση βίας για τιμωρία, η τρομοκρατική δράση ενάντια σε αυταρχικά καθεστώτα κ.ά. δεν είναι ξεκάθαρο, μέσα στο σύστημα αξιών που επικρατεί, αν είναι θεμιτές ή αθέμιτες δράσεις. Ένα τέτοιου είδους δίλημμα είναι και το έγκλημα σε βάρος ενός ανθρώπου για το καλό του συνόλου, ένα δίλημμα που διατύπωσε ο Ντοστογιέφσκι στο Έγκλημα και Τιμωρία.
Το έργο του Άντερσον αποτελεί ένα ευφυές σχόλιο πάνω σ’ αυτό το δίλημμα εγγεγραμμένο στις σημερινές κοινωνικές συνθήκες, σχολιάζοντας ταυτόχρονα με χιούμορ τα σύγχρονα προβλήματά της.
Η Ομάδα ΝΑΜΑ αγάπησε αυτό το έργο για το περιεχόμενο των νοημάτων του αλλά και γιατί αποτελεί μια ευρηματική σύνθεση ρεαλισμού με στοιχεία θεάτρου του παράλογου και παρωδίας.

3. Οι συντελεστές:
Τη μετάφραση από τα Σουηδικά επιμελήθηκε ο Γιάννης Ράμος. Την ευθύνη της σκηνοθεσίας φέρει η σκηνοθέτις του Επί Κολωνώ, Ελένη Σκότη με βοηθό την Δάφνη Λαρούνη. Η Ελένη Σκότη είναι βραβευμένη για τις παραστάσεις Αγαπητή Ελένα, (α’ βραβείο παράστασης και σκηνοθεσίας, Αθηνόραμα 2001) και Rottweiler (γ’ βραβείο παράστασης και σκηνοθεσίας, Αθηνόραμα 2009), δασκάλα υποκριτικής στο Studio Nάμα του Επί Κολωνώ και στις δραματικές σχολές του Εθνικού θεάτρου και του Ωδείου Αθηνών.
Το σκηνικό σχεδίασε ο σκηνογράφος και διευθυντής του Επί Κολωνώ, Γιώργος Χατζηνικολάου, επίσης βραβευμένος με το α’ βραβείο σκηνογραφίας για το Αγαπητή Ελένα το 2001. Για τα κοστούμια συνεργάστηκαν η Δάφνη Λαρούνη ο Γιώργος Χατζηνικολάου και η Μαρία Αναματερού, τη μουσική επιμελήθηκε η Δάφνη Λαρούνη με τον Φίλιππο Ράσκοβιτς και τους φωτισμούς ο Αντώνης Παναγιωτόπουλος.
Η Ελένη Σκότη και ο Γιώργος Χατζηνικολάου είναι οι ιδρυτές της Ομάδας Νάμα.
Οι ηθοποιοί που συμμετέχουν στην παράσταση έχουν θητεύσει στο Studio υποκριτικής της Ομάδας Νάμα με δασκάλα την Ελένη Σκότη.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Σκηνοθεσία: Σκηνικά: Κοστούμια:
Φωτισμοί: Βοηθός σκηνοθέτη: Μουσική επιμέλεια:
Γιάννης Ράμος Ελένη Σκότη Γιώργος Χατζηνικολάου Δάφνη Λαρούνη, Γ.Χατζηνικολάου, Μαρία Αναματερού Αντώνης Παναγιωτόπουλος Δάφνη Λαρούνη Δάφνη Λαρούνη, Φίλιππος Ράσκοβιτς
Μπγιόρν/Ρασούλ: Μέρτα: Λέιλα: Γιασμίν:
Γιάννης Λεάκος Χρυσή Βιδαλάκη Κατερίνα Κλειτσιώτη Σοφία Κορώνη