Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πόλης των Αθηνών

Των Γκαγκίκ  Γκαμαριάν   και Κωνσταντίνου- Δημήτριου Καρυώτη

Αναδημοσίευση από το 5^ο τεύχος της εφημερίδας μας που κυκλοφορεί

Αντικείμενο μελέτης

Αντικείμενο της διπλωματικής  αποτελεί ο σχεδιασμός και η χωροθέτηση του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου της Πόλης των Αθηνών , στο Αρχαιολογικό Άλσος της Ακαδημίας Πλάτωνος, που αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα πνευματικά κέντρα της αρχαίας Ελλάδας.

Η ευρύτερη γειτονιά της Ακαδημίας Πλάτωνος ανήκει στο 4º Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Αθηναίων και έχει έκταση περίπου  615 στρ.

Μορφολογικά  η γειτονιά της Ακαδημίας Πλάτωνος παρουσιάζει έντονη ποικιλομορφία με κτίσματα διαφορετικής κλίμακας , χρήσης και παλαιότητας  καθώς και βιομηχανικά κελύφη  στο δυτικό τμήμα του Αρχαιολογικού Άλσους.

Η περιοχή βρίσκεται μεταξύ των  οδών Κηφισού –Λένορμαν-Αθηνών Καβάλας-Κωνσταντινουπόλεως που αποτελούν τους τέσσερεις κεντρικούς περιβάλλοντες οδικούς άξονες κυκλοφορίας.

Τα σημερινά όρια του Αρχαιολογικού Άλσους επανατίθενται ύστερα από συζήτηση, με τον δήμο Αθηναίων, το Υπουργείο πολιτισμού και με την επιτροπή κατοίκων της περιοχής  στο πλαίσιο της Ανάπλασης της ευρύτερης γειτονιάς (Δήμος Αθηναίων, ΟΡΣΑ, ΥΠΠΟΤ, ΕΕΑΧΑ).

 Έτσι αναζητούμε ένα νέο ισχυρό όριο δυτικά για να υπάρχει διαχωρισμός από τα παρακείμενα βιομηχανικά κτίρια, τα οποία μετεξελίσσονται ραγδαία σε κτίρια γραφείων (π.χ. Χρηματιστήριο).

Αυτό επιτυγχάνεται με τη χωροθέτηση του Μουσείου ανάμεσα στο Αρχαιολογικό Άλσος και την υπό ανάπτυξη περιοχή. Ταυτόχρονα  συνδέουμε τον χώρο του Άλσους με το Μουσείο.

πορεία μέσα στο χρόνο.

Η Ακαδημία Πλάτωνος που παλιότερα ονομαζόταν Ιερό Άλσος δίνει την αίσθηση μιας πορείας μέσα στον χρόνο.

Ξεκινώντας την βόλτα στο Άλσος , στο νότιο τμήμα συναντάμε το γυμνάσιο, στο βορειοανατολικό τμήμα βρίσκεται το περίστυλο, στο βόρειο τμήμα είναι η ιερά και η αψιδωτή οικία.

 Σε όλη την πορεία εκτός από αυτούς του οργανωμένους χώρους συναντάμε και διάσπαρτα αρχαιολογικά ευρήματα καθώς και πυκνή βλάστηση  που θυμίζει το αρχαίο Άλσος.

Το σημερινό Άλσος κάθε άλλο παρά εγκαταλειμμένο λέμε οτι είναι αφού παίρνει ζωή από τους κατοίκους της περιοχής με διάφορες δραστηριότητες όπως συναυλίες , αθλητικούς αγώνες στο χώρο του γηπέδου ,συνάθροιση και αναψυχή στα ξέφωτα και στην παιδική χαρά.

Ωστόσο το Άλσος δίνει την αίσθηση ότι λειτουργεί μόνο για τους κατοίκους της περιοχής και τους ξένους επισκέπτες.

 Έτσι δεν απευθύνονται στο ευρύτερο κοινό και δεν υπάρχει ενοποίηση με τους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας.

Πρόταση ανάπλασης του αρχαιολογικου αλσουσ

Στόχος είναι η χάραξη μιας βασικής πορείας μέσα στο άλσος που θα περνά από τα αρχαιολογικά ευρήματα και θα καταλήγει στο Μουσείο, το οποίο δημιουργεί ένα όριο του Άλσους δυτικά.

Το Άλσος αποτελείται από πυκνή βλάστηση  όπως  ελιές, χαρουπιές, πεύκα, φοίνικες, ευκαλύπτους, πλατάνια, ακακίες κ.α.

Στο νέο τμήμα που πρόκειται να ενσωματωθεί, καθώς και στη σύνθεση του κτηριακού όγκου εκτός από την προαναφερόμενη φύτευση προτείνουμε και φύτευση με αμυγδαλιά, διακοσμητική δαμασκηνιά και λεύκη.

 Στη χάραξη της βασικής πορείας  θα δεσπόζουν τα πλατάνια σε μια προσπάθεια αναβίωσης και παραπομπής του κλίματος και της αίσθησης του αρχαίου περιπάτου.

ΧΑΡΑΞΗ ΠΟΡΕΙΑΣ

Η σύνθεση του κτηριακού όγκου συμμετέχει στην πρόταση ανάπλασης του Αρχαιολογικού Άλσους και αποτελεί απόληξη μιας διαδρομής στις υπάρχουσες αρχαιολογικές ανασκαφές.

Η είσοδος στο μουσείο γίνεται είτε μέσα από το Άλσος είτε με δευτερεύουσα είσοδο από την οδό φάωνος.

Tο μεγάλο πλάτος της οδού Φάωνος αλλά και η γειτνίαση με την οδό Χρηματιστηρίου δίνει τη δυνατότητα χρήσης της για την είσοδο στο μουσείο όταν βρίσκεσαι εκτός Άλσους.

 Ο σχεδιασμός έγινε με την διαπλάτυνση των πεζοδρομίων και τη χάραξη ποδηλατοδρόμου στο τμήμα που γειτνιάζει με το Μουσείο.

 Στο πεζοδρόμιο υπάρχουν δυο σειρές δέντρων και τρεις λωρίδες, κίνησης δυο για τους πεζούς και μια για τις διέλευση των ποδηλάτων.

 Ο αυτοκινητόδρομος είναι μονής κατεύθυνσης για δυο λωρίδες αυτοκινήτων.

ΚΤΙΡΙΟ

Το κτίριο συντίθεται από απλά γεωμετρικά σχήματα, σε μια προσπάθεια να ανταποκρίνεται στη λιτότητα και την αρμονία – στοιχεία των γεωμετρικών και κλασικών χρόνων.

Τα υλικά κατασκευής είναι το γυμνό μπετόν, τα ξύλινα κουφώματα και οι γυάλινες επιφάνειες που αποτελούν υλικά  σύγχρονης αλλά και παλαιότερης κατασκευής.

Το Μουσείο συγκροτείται από δυο κτιριακούς όγκους: αυτόν της διοίκησης και αυτόν της έκθεσης.

Στο υπόγειο στεγάζονται οι αποθήκες και οι τεχνικές εγκαταστάσεις.

Στον όγκο του μουσείου  στεγάζονται οι εκθεσιακοί χώροι και οι χώροι εξυπηρέτησης κοινού.

Στον όγκο της διοίκησης στεγάζονται τα εργαστήρια συντήρησης και  οι χώροι διοίκησης.

Εκτός από τις κυρίαρχες  χρήσεις στο Μουσείο υπάρχει αίθουσα επιμόρφωσης, αίθουσα εκδηλώσεων, βιβλιοθήκη και στο υπαίθριο τμήμα ένας χώρος υπαίθριων εκδηλώσεων.

Η χρήση και τοποθέτηση των ανοιγμάτων  στις όψεις του Μουσείου έχει γίνει με μία μοντέρνα απόδοση των σχημάτων και των μορφών  της αισθητικής των γεωμετρικών και κλασικών χρονών.