Οι αρχαιολογικοί χώροι αποτελούν τα κατεξοχήν τοπόσημα της πόλης

της Δρ. Λίνας Μενδώνη

Τα διακριτά σημεία αναφοράς μιας πόλης, δηλαδή τα κάθε λογής φυσικά και ανθρωπογενή τοπόσημά της, είναι τα στοιχεία εκείνα, που στο σύνολό τους διαμορφώνουν το αστικό τοπίο. Προσδιορίζουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του. Αναδεικνύουν τη μοναδικότητα της ταυτότητάς του. Εντέλει καθορίζουν, σε πολύ μεγάλο βαθμό, τη  θελκτικότητά του. Ταυτόχρονα, ως βασικά σημεία αναφοράς είναι άμεσα και άρρηκτα συνδεμένα με τη ζωή της πόλης, τους ανθρώπους  που την βιώνουν,  την ιστορία της, τις  ατομικές και συλλογικές  μνήμες και την  εξέλιξή της  στο χώρο και στο χρόνο.Αυτό ισχύει σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό για τις σύγχρονες μεγαλουπόλεις και ιδιαίτερα εκείνες, όπως η Αθήνα, που έχουν αναπτυχθεί και επεκταθεί άναρχα, με περιορισμένο ή ατελή πολεοδομικό σχεδιασμό και ασαφή ή ανύπαρκτη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία.

Οι αρχαιολογικοί χώροι, τα μνημεία και τα μουσεία που συνδέονται άμεσα και έμμεσα με αυτούς, αποτελούν τα κατεξοχήν τοπόσημα της πόλης ,όπου το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, το ιστορικό παρελθόν και το ζωντανό κοινωνικό παρόν συναντώνται και συνδιαλέγονται. Ομως, σε λίγες πόλεις, όπως στην Αθήνα, το ιστορικό παρελθόν είναι τόσο πλούσιο και η  σχέση του με το παρόν, με τις ανάγκες και τα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας, παρουσιάζει τόσες δυσκολίες και προκλήσεις, αλλά  και δυνατότητες και ευκαιρίες γόνιμης και επωφελούς συνύπαρξης.Είναι πλέον γενικά παραδεκτό ότι η πολιτιστική κληρονομιά, τα μνημεία αλλά και οι σύγχρονες υποδομές και δραστηριότητες, που σχετίζονται με αυτήν αποτελούν  τους σημαντικούς παράγοντες της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης της κοινωνίας, σε όλους τους τομείς. Με την αρμονική ενσωμάτωσή τους στο αστικό περιβάλλον αφενός και την οργανική και ενεργό τους ένταξη στην καθημερινότητα αφετέρου-με αληθινά δημόσιο χαρακτήρα και λειτουργία-  συνεισφέρουν όχι μόνο στη διατήρηση και ενίσχυση της τοπικής ταυτότητας αλλά και της συλλογικής μνήμης.  Συμβάλλουν,συνολικά, στη  βελτίωση της ποιότητας ζωής, στην ελκυστικότητα της πόλης για τους μόνιμους κατοίκους και τους επισκέπτες της,  στη διαμόρφωση ενός  κλίματος  που ευνοεί  την ανάπτυξη και την προοδο.

* Η Δρ Λίνα Μενδωνη, είναι Γενική Γραμματέας του  Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού

-Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην "Athens Voice"